Wekelijks komen er meer dan 1.000 Oekraïners aan in Ierland. Ook de grensstad Dundalk met haar 40.000 inwoners vangt veel vluchtelingen op. In afwachting van een geschikte huisvesting kunnen ze terecht in het pension van Tim Mullins en zijn familie.
Glen Gat House wordt met heel veel passie gerund door Tim Mullins, zijn vrouw Catherine en hun dochter Helena. Terwijl ze haar zoontje Harvey op haar schoot legt, vertelt Helena vol enthousiasme haar verhaal. Ze groeide als kind op in het pension. “Ik heb hier heel mijn leven gewoond. Mijn doel is om alle kinderen die hier verblijven even mooie herinneringen te bezorgen. En ze vooral ook een thuisgevoel te geven, het gevoel dat ze tot een gemeenschap behoren. Daarom vind ik het belangrijk om feestdagen en verjaardagen samen te vieren. Een klein gebaar, maar o zo belangrijk voor kinderen. We focussen ons echt op hun welzijn. Je moet weten dat veel kinderen die we hier opvangen ontworteld zijn en mogelijk ook trauma’s hebben opgelopen.”
Helena stelt ons voor aan haar gasten: vluchtelingen uit Oekraïne, maar ook asielzoekers uit Nigeria, Somaliërs, en rondreizende Ieren. “We proberen mensen op te vangen die het moeilijk hebben. Het is een verrijking om mensen van over de hele wereld te ontmoeten en te verwelkomen. Ik heb ondertussen ook al enkele woordjes Oekraïens geleerd zodat ik onze Oekraïense gasten af en toe in hun taal kan aanspreken. Dat vinden ze altijd fijn. We waken er ook over dat de gemeenschap die we hier vormen steeds divers is.”
VREDIG IN SLAAP
Op de grond in hun kamer zitten Maryna, haar moeder Halyna, en haar dochter Stefaniia te zingen en te dansen. Ze komen uit de stad Zaporizja. Maryna is gelukkig in Glen Gat House, zegt ze, maar op haar gezicht lezen we hoop en verdriet. Een lach, maar ook tranen. “Mijn dochter is veilig, zonder het geluid van explosies en vallende bommen. Ik ben Ierland enorm dankbaar dat mijn kind vredig in slaap kan vallen ’s avonds.” Ze toont een foto. “In het begin van de oorlog verstopten mijn dochter en ik ons in deze koude schuilkelder om onszelf te beschermen tegen de raketten die we boven onze hoofden hoorden vliegen.”
Maryna’s man vecht aan het front in Oekraïne, en wanneer het over hem gaat begint Maryna zachtjes te huilen. Ze is bang om hem te verliezen en hoopt dat de oorlog in Oekraïne snel tot een einde komt. “Maar hij heeft geen andere keuze, Oekraïense mannen moeten vechten. Rusland vermoordt vreedzame mensen in Oekraïne. Het is gewoon verschrikkelijk. We hadden een eigen huis, een baan, we vormden een prachtig gezin, maar ons naaste buurland beroofde ons daarvan, en Poetin besloot om ons te vermoorden. Dit moet gestopt worden, hij schiet op burgerwoningen, op kinderen en op gewone mensen. Ik geloof echt in onze overwinning en ik bid ook dat mijn man levend terugkomt en dat we herenigd worden.”
Valeriia uit Kiev komt erbij zitten en vertelt in vloeiend Engels dat ze de Ieren enorm dankbaar is voor hun warme ontvangst. “In het pension voelen we ons veilig. Wanneer we aan mensen in Dundalk vertellen dat we uit Oekraïne afkomstig zijn, worden we overstelpt met steunbetuigingen. We hebben het gevoel dat iedereen ons wil helpen.” Net als Maryna, blijft ook Valeriia het nieuws in haar door oorlog geteisterde land op de voet volgen. “Elke ochtend staan we op en zijn we bang dat een familielid, kennis of vriend om het leven is gekomen. We hunkeren naar veiligheid, en dat hebben we hier gevonden.”
OP HUN GEMAK
In Glen Gat House krijgt iedereen naast onderdak, ook ontbijt en avondeten aangeboden. Het zijn Daria uit Oekraïne, die in een ander verblijf onderdak krijgt, en Alexandra uit Roemenië die alles voorbereiden in de keuken. “Naast de mensen een dak boven het hoofd geven, eten te voorzien en activiteiten te organiseren, proberen we hen ook op andere manieren te ondersteunen”, vertelt Helena. “Sommigen volgen al workshops en opleidingen of zoeken een job. Anderen helpen we bij de procedure om hun diploma’s hier te laten erkennen.”
Een uitgebreid saladebuffet staat klaar, een favoriet onder de Oekraïners. Ihor, zijn vrouw Yaroslava en hun dochters Anastasiia en Victoria, die eveneens gevlucht zijn uit Oekraïne, schuiven aan bij de maaltijd. Ook Mykhalio en zijn grootmoeder Halyna komen erbij zitten. Mykhalio geeft een aardappel aan Harvey, de zoon van Helena.
In de gemeenschappelijke keuken zoekt Maryna eten voor haar dochter Stefaniia. Het is duidelijk dat de gasten zich op hun gemak voelen. “We passen ons constant aan. Ooit kregen we hier Afrikaanse weeskinderen op bezoek, en ik kan me nog goed herinneren dat we ook voor hen avondeten klaarmaakten. We organiseerden een muziekavond en nodigden muzikanten uit, de kinderen dansten en maakten enorm veel plezier. Daarvoor doen we het!”
Temetope uit Nigeria verblijft tijdelijk in Glen Gat House. Ze nodigt ons uit in haar kamer. Daar staat de televisie aan. Op de achtergrond weerklinkt Afrikaanse muziek. Temetope begint spontaan te dansen met haar zoon Denver. Dochter Danielle kijkt toe, zoon David staart op zijn computer naar een wereldkaart. “We zijn niet gevlucht uit Nigeria, maar we zochten naar een betere toekomst in een land dat degelijk onderwijs en een optimale gezondheidszorg aanbiedt. Het was de beste beslissing ooit. Ierland is misschien een klein land, maar wel een met een groot hart. Ieren zijn goede mensen.”
Danielle toont nog haar acrobatische kunsten. Haar vader kijkt angstig toe, bang dat ze zich zou bezeren. Al grappend doet Danielle er een schepje bovenop, ze plooit haar rug haast in twee. Zoon David zou graag alle geografische informatie op de wereldkaart willen vergaren. Bepaalde regio’s prikkelen hem nog meer dan de andere, zoals Japan.
VEILIGE OMGEVING
Iryna volgt een opleiding aan het Dundalk Institute of Technology, ze wil er niet alleen haar Engels bijschaven, maar ook chef-kok worden. “Mijn moeder is in Oekraïne achtergebleven, ze wil haar huis niet verlaten. Ook mijn man is ter plaatse achtergebleven om mensen te helpen als vrijwilliger.” Ondertussen neemt ze haar zoon Nick stevig vast, haar ogen blinken van trots. “Mijn zoon is heel gelukkig, hij houdt enorm veel van dit land. Hij gaat naar de secundaire school hier in de wijk.”
Iryna wou eerst niet weg uit Oekraïne, maar toen Nicks klasgenoot dodelijk getroffen werd, besloot ze toch te vluchten. “Ik zag dat de dood van zijn vriend hem enorm geraakt had. Ik realiseerde ik me dat Nick in een veilige omgeving moet opgroeien. We kozen ervoor om naar Ierland te vluchten omdat Nick zeer goed Engels kan, en al over Ierland had gelezen, dat maakt het allemaal veel gemakkelijker.”
DANCEBATTLE
Helena organiseert op eigen initiatief activiteiten om de gasten samen te brengen en liefde te brengen in tijden van ontheemding. Vandaag organiseert ze een feestje voor iedereen. Terwijl er in de gemeenschappelijke keuken zoetigheden worden klaargemaakt, begint in het grote salon van de B&B het eerste spel: een dancebattle. Helena stuitert enthousiast rond met een jukebox in haar hand terwijl Denver, Maryna en Mykhalio strijden voor de overwinning. Helena kan niet kiezen, iedereen is winnaar en krijgt een prijs.
Tim, de vader van Helena, legt aan Nick een heel simpel parcours – gebouwd uit dozen – voor dat hij moet afleggen. Na de eerste ronde wordt Nick door Tim geblinddoekt en vraagt Tim om het parcours weer af te leggen. Hij draait Nick een paar keer rond terwijl anderen zonder Nick’s medeweten de dozen weghalen. Nick loopt een beetje verdwaasd rond, hij beseft niet wat er aan de hand is. Er wordt gelachen en gebruld. Er heerst ontlading in de kamer, en het gevoel van eenheid primeert. Helena komt ondertussen met taart de kamer binnengelopen, het is ook de verjaardag van haar moeder Catherine, en ook dat moet nog gevierd worden.
Bij het verlaten van Glen Gat House staat Tim aan de receptie. Hij is duidelijk de rots in de branding. “Het is vooral de bedoeling dat onze gasten zich zo goed mogelijk voelen. Velen komen uit stressvolle situaties en hebben problemen ervaren. Ik kan me niet voorstellen hoe het moet voelen om met mijn kinderen mijn huis en thuisland te ontvluchten. Wat we doen is onszelf in hun schoenen plaatsen en proberen te begrijpen wat hun noden zijn opdat we ons daaraan kunnen aanpassen.”
Tim doet de deur achter ons dicht. De zon is ondertussen ondergegaan, een hevige wind steekt op. In dit deel van Dundalk moet je zijn als je de blinkende ogen van met liefde omringde mensen wil aanschouwen, vol hoop op een beter leven.